ইরাব বা বিভক্তির আলামতগুলো কখনও ظَاهرَةٌ প্রকাশ্য ও কখনও تَقْدِيْريٌّ গুপ্ত। প্রকাশ্য আলামতগুলো আবার দুই প্রকার। মুখ্য ও গৌন আলামত। আমরা ইতোপূর্বে বিভিন্ন সময় এগুলো দেখেছি। এখানে এগুলো চার্ট হিসেবে উপস্থাপিত হলো।
|
ظَاهرَةٌ |
||||
|
প্রকাশ্য যা নিদর্শন দেখে বোঝা যায় |
||||
|
فَرعِيةٌ |
أَصْليةٌ |
|||
|
গৌন আলামত |
মুখ্য আলামত |
|||
|
مسلمُونَ، أَبوك |
و |
محمدٌ |
ُ |
مرفوع |
|
مسلمِينَ، أباك، مسلماتٍ |
ي، ا، ِ |
محمدًا |
َ |
منصوب |
|
مسلمِينَ، أبيك، ، فِرعونَ |
ي ، َ |
محمَّدٍ |
ِ |
مجرور |
|
تَقْدِيْريٌّ |
||
|
গুপ্ত আলামত যার কোন নিদর্শন নাই। বাক্যে অবস্থান দেখে বুঝতে হয় |
||
|
هٰذا العَصَا لِي |
مقصور |
مرفوع |
|
جَاء القَاضِي |
منقُوص |
|
|
قَلَمِي جَمِيلٌ |
مضاف إلَى ياءِ متكلم |
|
|
وضَعْتُ العَصَا هُنَا |
مقصور |
منصوب |
|
هَلْ رَأيتَ قَلَمِي |
مضاف إلَى ياءِ متكلم |
|
|
ضربَ بِالعَصَا |
مقصور |
مجرور
|
|
بَيتُ القَاضِي قَريبٌ |
منقُوص |
|
|
جَانبَ قَلَمِي كِتابُك |
مضاف إلَى ياءِ متكلم |
|
